Χάκιμ

Τρίτος Φατιμίδης ηγεμόνας της Αιγύπτου, που ανέβηκε στον θρόνο 11 ετών (996). Το πλήρες όνομά του ήταν X. μπι-ιμρ-ιλάχ Μανσούρ. Ο X., που η μητέρα του ήταν Ελληνίδα, ήταν διανοητικά ανάπηρος. Έτσι τουλάχιστον, μπορούν να ερμηνευτούν οι διαρκείς μεταπτώσεις του και οι περίεργες αντιλήψεις του. Στην αρχή της βασιλείας του έστειλε τον πατριάρχη των Ιεροσολύμων πρεσβευτή στο Βυζάντιο και τον θείο του Αρσένιο, τον διόρισε και πατριάρχη Ιεροσολύμων. Εχθρός του χριστιανισμού, σκέφτηκε να διώξει τους Έλληνες από τη γειτονιά τους στο Κάιρο (Χάρετ ελ Ρουμ). Η γειτονιά ερημώθηκε, τα σπίτια λεηλατήθηκαν, κατέστρεψε και τις δυο εκκλησίες της. Έπειτα άλλαξε γνώμη. Ιδρύει νέα γειτονιά των Ελλήνων, τους χτίζει 3 ναούς, αλλά τους υποχρεώνει να φορούν ζώνες για διάκριση και μαύρα μαντήλια στο κεφάλι. Αργότερα συμπληρώνει τους παραλογισμούς του, με τούτο: έπρεπε να φορούν μόνο μαύρα ρούχα και να κρεμάσουν στον τράχηλο ξύλινο σταυρό, μήκους ενός μέτρου! Στις 13 Αυγούστου 1009, καταστρέφεται με διαταγές του ο ναός της Παναγίας στο Κάιρο. Ο Γιάγχια αναφέρει στο χρονικό του, ότι στην εκκλησία αυτή υπήρχαν πολλοί τάφοι. «Μαύροι, δούλοι και αλήτες, ανοίξανε τους τάφους, βγάλανε τους νεκρούς, πετάξανε τα κόκκαλα. Σκυλιά φάγανε τις σάρκες, όσων είχανε πριν λίγο καιρό πεθάνει». Στο βουνό Μοκάταμ, υπήρχε εκείνη την εποχή ένα ελληνικό μοναστήρι. «Και διάταξε ο X. την Τρίτη, 2 του Ραμαντάν του 400 (18 Απριλίου 1010), να καταστρέψουν το μοναστήρι Αλ Κουσάιρ, που ανήκε στους μελχίτες, στο όρος Μουκάταμ, κοντά στο Κάιρο, χτισμένο στον τάφο του Άγιου Αρσένιου και να πάρουν ό,τι υπήρχε εκεί. Τον χρόνο εκείνο, ο πατριάρχης Αρσένιος, ζούσε στο μοναστήρι αυτό και τον απασχολούσανε έργα ευσέβειας. Και διωχτήκανε από εκεί όλοι οι καλόγεροι. Ο πατριάρχης Αρσένιος, είχε χτίσει γερό τοίχο τριγύρο, το καλλώπισε, το επιδιόρθωσε και πρόσθεσε νέες οικοδομές. Όλα καταστραφήκανε και το μοναστήρι ερημώθηκε». Στις 28 Απριλίου, θα καταστρέψει και την εκκλησία της Δαμιέτης και θα ανοίξει τους τάφους των νεκρών για να πετάξει τα κόκαλα. Η εκκλησία αυτή, στο όνομα της Παναγίας, ήταν από τις πλουσιότερες και ωραιότερες της Ορθοδοξίας, με άφθονα ασημένια και χρυσά σκεύη και περίλαμπρες γειτονικές οικοδομές. Στον τόπο της χτίστηκε στρατώνας και τζαμί. Τέλος, στις 7 Ιουλίου, δολοφονήθηκε και ο πατριάρχης. Η ακέφαλη Εκκλησία διώχτηκε περισσότερο, η μανία του κατά των Ελλήνων, των Κοπτών και των Εβραίων, δεν είχε όρια «Και μαζευτήκανε οι χριστιανοί του Καΐρου», λέει ο Γιάγχια, «γραμματικοί, φοροεισπράκτορες, γιατροί και άλλοι με τους επισκόπους και τους παπάδες τους, την Πέμπτη 12 του Ραμπή (30 Οκτωβρίου 1012), και πήγανε στ’ ανάκτορα του X. Ξεκινήσανε ξυπόλητοι και με τα κεφάλια ακάλυπτα απ’ τις πύλες του Καΐρου, και πηγαίνανε κλαίοντας και παρακαλώντας τον X. να τους συγχωρήσει και να τους ξεχάσει. Και καθώς βαδίζανε, όλο σκύφτανε, και φιλούσαν το χώμα, έως ότου φτάσανε στ’ ανάκτορα. Και έστειλε κάποιον άνθρωπό του ο σουλτάνος και του δώσανε γραφτή αναφορά, στην οποία τον παρακαλούσανε να τους συγχωρήσει και να τους απαλλάξει απ’ τις ποινές. Και γύρισε ο άνθρωπος πίσω με καλή απάντηση». Oι χριστιανοί έφυγαν ήσυχοι, αλλά δεν πέρασε λίγος καιρός, και διατάχθηκαν να αυξήσουν το μήκος του σταυρού που ήταν υποχρεωμένοι να σηκώνουν. Κυκλοφόρησαν τότε πολλές διαδόσεις, έλεγαν ακόμα πως θα τους έκοβαν τα ανδρικά τους μόρια, συνέλαβαν και όλους τους χριστιανούς κυβερνητικούς υπαλλήλους, ο στρατός πήρε διαταγή να κάψει όλες τις εκκλησίες, τα λουτρά είχαν για καύσιμη ύλη τα κόκαλα των χριστιανικών νεκροταφείων. Μόνο το μοναστήρι του Σινά σώθηκε αφού παρέδωσε ό,τι είχε και δεν είχε. Ένα διάταγμα συμπλήρωσε την καταστροφή, άρχισε νέος ξεριζωμός των Ελλήνων. Ο Γιάχγια θα μας πεί: «Έμαθε ο X. πως οι χριστιανοί και οι εβραίοι μυστικά φεύγανε για τη χώρα των Ελλήνων, εξαγοράζοντας τους φρουρούς. Τότε μ’ ένα διάταγμα που διαβάστηκε στους δρόμους, τον μήνα Σάφαρ του έτους 304 (1013), διάταξε τους χριστιανούς και τους εβραίους να φύγουνε στη χώρα των Ελλήνων με τις οικογένειές τους και τις περιουσίες τους και κάθε τι που μαζί τους μπορούσαν να πάρουν και να κάνουνε κατά τις επιθυμίες τους... Πλήθος χριστιανών, και από κείνους που μείνανε πιστοί κι από κείνους που αλλαξοπιστήσανε, φύγανε απ’ τη Συρία και την Αίγυπτο κι άλλες χώρες, φανερά, πουλώντας τις περιουσίες τους κι ό,τι δεν θα μπορούσαν να μετακομίσουν. Στην περίπτωση αυτή, δεν τους κάνανε έρευνα. Και πήγανε στη Λαοδικεία, την Αντιόχεια και τις άλλες πόλεις των Ελλήνων». Μαζί τους, έφυγαν και δούλοι Έλληνες. Oι μέρες εκείνες ήταν μια τραγική σελίδα του Ελληνισμού της Αιγύπτου. Όμως, δεν σήμανε το τέλος τους. Υπήρξαν Έλληνες, –λίγοι αλλά υπήρξαν–, που προτίμησαν να μείνουν. Το 1015, ο X. διέταξε όσους έμειναν να γίνουν μουσουλμάνοι. Δεν πρόλαβαν να προσανατολιστούν και άλλαξε γνώμη. Αποφάσισε να ανακαλέσει το διάταγμα και να επιστρέψει τις περιουσίες που δήμευσε. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως θα υπαναχωρούσε και πάλι. Δεν πρόφτασε. Τον σκότωσε με ανθρώπους της η αδελφή του και στη συνέχεια διέδωσε τη φήμη πως χάθηκε. Οι χριστιανοί ανέπνευσαν. Ο X., άφησε πίσω του τα ερείπια 30.000 εκκλησιών, από τη Συρία έως την Αίγυπτο. Μετά τον θάνατό του, έγινε και τούτο το παράδοξο: Οι Δρούσοι του Λιβάνου, τον λατρεύουν μέχρι σήμερα ως προφήτη, δίνουν στη διαγωγή του, μεταφυσική ερμηνεία.